دنیای صادرات و واردات پیچیدگی‌ها و مفاهیم متعددی را در خود جای داده است. یکی از این مفاهیم در زمینه تجارت اظهارنامه گمرکی است. در این فرآیند هر کالایی که برای صادرات یا واردات مورد نیاز است، ابتدا باید به گمرک تحویل داده شود. سپس پس از انجام مراحل اداری، اجازه ترخیص یا مجوز خروج به کالاها داده می‌شود. برای صدور این مجوز، اطلاعات دقیقی در مورد کالا و جزئیات محموله باید به گمرک ارائه شود. این اطلاعات به دقت در اظهارنامه گمرکی ذکر می‌شوند.

اظهارنامه گمرکی به هرگونه اظهار یا اقدامی گفته می‌شود که توسط گمرک پذیرفته یا تأیید شود و اطلاعات یا جزئیات مورد نیاز گمرک را فراهم کند. برای ترخیص کالا از گمرک هر محموله‌ای که از راه‌های حمل و نقل هوایی، حمل و نقل ترکیبی، دریایی یا زمینی به گمرک وارد می‌شود نیازمند ارائه اظهارنامه گمرکی است.

پیشنهاد مطالعه: مراحل ترخیص کالای صادراتی

اطلاعات موجود در اظهارنامه گمرکی

برای هرگونه عملیات مرتبط با ترخیص کالاهای وارداتی یا صادراتی باید به موجب قوانین گمرک و طبق آیین‌نامه‌های اجرایی این سازمان، اظهارنامه گمرکی تهیه و ارائه شود. این اظهارنامه‌ها مبنایی برای شناسایی کالاهای وارداتی یا صادراتی برای گمرک هستند.

در واقع زمانی که یک محموله به کشور وارد می‌شود – به طور مثال حمل کالا از چین یا ارسال بار به کشور دیگری توسط یک شرکت بازرگانی - اطلاعات لازم در مورد محتویات و جزئیات محموله برای گمرک مشخص نیست. تجار و شرکت‌های بازرگانی با ارائه اظهارنامه، جزئیات کالای خود را به گمرک اعلام می‌کنند. در صورتی که اطلاعات اظهار شده در اظهارنامه گمرکی با مشخصات کالا مطابقت داشته باشد، اجازه ترخیص و بارگیری کالا صادر می‌شود.

نحوه تنظیم اظهارنامه گمرکی

تنظیم اظهارنامه گمرکی توسط صاحب کالا، نماینده شرکت بازرگانی یا دلال گمرک انجام می‌شود. این اظهارنامه با تاریخ و امضا در دو نسخه صادر می‌شود. همچنین تمامی اسناد مورد‌نیاز مانند فاکتور خرید، گواهی مبدا، اسناد بانکی و مجوزهای واردات یا صادرات کالا باید طبق قوانین و مقررات به برگه اظهارنامه الحاق شوند.

اظهار گمرکی می‌تواند به صورت شخصی یا با کمک نماینده قانونی برای محموله‌های مختلف مانند مواد اولیه نساجی یا قطعات خودرو تهیه شود.

مراحل پر کردن اظهار گمرکی

اطلاعات فرم اظهارنامه باید با دقت و کامل تکمیل شود. این اطلاعات شامل جزئیاتی مانند مشخصات کالا، اطلاعات شرکت واردکننده کالا و ارزش کالا است. ضمیمه اظهارنامه‌های گمرکی تنها در صورتی مورد قبول گمرک هستند که اطلاعات مربوط به مشخصات کالا بر اساس استانداردهای بین‌المللی تکمیل شده باشند.

پس از تکمیل فرم اظهارنامه گمرکی در دو نسخه و تحویل آن به گمرک، برگه و سایر اسناد و مجوزهای لازم توسط فرد ارزیاب بررسی می‌شود. ارزیاب به همه جزئیات درج شده در اظهارنامه گمرکی توجه می‌کند تا باتوجه به نوع کالا، تعرفه گمرکی را تعیین کند. هر کالایی تعرفه گمرکی خاص خود را دارد و اگر اطلاعات درج شده در اظهارنامه با محموله مغایرت داشته باشد، صاحب کالا ممکن است جریمه شود.

در صورتی که اطلاعات درج شده در اظهارنامه به درستی و کامل تکمیل شود، اظهار گمرکی توسط ارزیاب امضا می‌شود و در اختیار کارشناس سیستم ارزیابی قرار می‌گیرد.

پیشنهاد مطالعه: انوانتر چیست؟

ترخیص کالا با اظهارنامه گمرکی

اظهارنامه گمرکی می‌تواند به عنوان مدرک مورد استفاده قرار گیرد تا صاحب کالا، نماینده شرکت بازرگانی یا دلال گمرک بتوانند محموله را از گمرک دریافت کنند. به عبارت دیگر داشتن این برگه به دلال گمرک اجازه می‌دهد تا به نمایندگی از صاحب کالا، محموله را از گمرک ترخیص کند. در صورتی که اظهارنامه توسط فردی غیر از صاحب کالا تکمیل و ارائه شود، آن شخص باید برگه وکالت یا نمایندگی را به عنوان نماینده صاحب کالا به اظهارنامه گمرکی ضمیمه کند تا اجازه دریافت کالا را داشته باشد.

مدارک و مجوزهایی که باید به اظهارنامه گمرکی ضمیمه شود

بین مدارک و مجوزهایی که باید به اظهارنامه گمرکی ضمیمه شوند موارد زیر مهمترین‌ موارد قابل ذکر هستند:

• بارنامه
• ترخیصیه
• اعلامیه تامین ارز
• بیمه‌نامه
• پروانه بهره‌برداری
• وکالت‌نامه رسمی
• مجوز ثبت سفارش
• پیش‌فاکتور
• کپی کارت بازرگانی معتبر
• فاکتور یا سیاهه خرید
• گواهی مبدا
• لیست عدل‌بندی
• پروانه صادراتی
• مجوزهای لازم از جمله گواهی بهداشت، گواهی استاندارد، قرنطینه نباتی و انرژی اتمی

کلام آخر

در این مقاله با مفهوم اظهارنامه گمرکی و کاربردهای آن آشنا شدیم. هر بازرگان و شرکت بازرگانی برای ترخیص کالا از گمرک یا صادرات کالا به اظهار گمرکی نیاز دارد. این برگه شامل مشخصات و جزئیات دقیق کالاها می‌شود. بعد از آشنایی با قوانین گمرکی و تکمیل دقیق فرم اظهارنامه برای ورود به‌موقع و سالم محموله‌تان به همکاری با یک شرکت حمل و نقل بین‌المللی نیاز خواهید داشت.