کارت حق العمل کاری گمرک یک مدرک رسمی است که توسط گمرک یک کشور صادر میشود و به فرد حق العمل کار اجازه میدهد تا در حوزه فعالیتهای بازرگانی و گمرکی فعالیت نماید. حق العمل کارگمرکی، هم به شخصی حقیقی یا حقوقی اطلاق میشود که به وکالت از طرف شخص دیگری تشریفات گمرکی را درگمرک انجام میدهد. لطفاً این مفهوم با بروکری صادرات اشتباه گرفنته نشود.
در این مقاله از زنجیره هوشمند صادرات به بررسی کارت حق العمل کاری گمرک وعناصر این کارت گمرکی و همچنین به شرایط اخذ پروانه حق العمل کاری میپردازیم.
ماده 357 قانون تجارت و حق العمل کار
همان طور که گفتیم در اصطلاح، "حق العمل کار" به شخصی اطلاق میشود که به دستور شخص دیگری معاملاتی را انجام میدهد و در مقابل آن اجرت دریافت میکند. حق العمل کاری نوعی وکالت در امور تجاری است اما اگر حق العمل کار به نام خودش فعالیت کند عنوان وکالت بر او اطلاق نمیشود. با این حال میتوان آن را به عنوان مصداقی از نیابت در نظر گرفت زیرا نیابت مفهومی عمومیتر و گستردهتر از وکالت دارد. (ماده 357 قانون تجارت)
حق العمل کار چه کسی است؟
با توجه به قوانین گمرکی فقط افرادی که دارای پروانه حق العمل کاری هستند، میتوانند به عنوان حق العمل کار شناخته شوند. این پروانه به افرادی اعطا میشود که دارای کارت بازرگانی بوده و شرایط مورد قبول برای شرکت در آزمونهای سالیانه گمرک را داشته باشند. هر فردی که این پروانه را در اختیار داشته باشد، میتواند کارت حق العمل کاری گمرک را دریافت کند. اعتبار این پروانه حداکثر یک سال است.
شرایط اخذ پروانه حق العمل کاری
پروانه حق العمل کاری در گمرک به افرادی اعطا میشود که دارای کارت بازرگانی بوده و شرایط زیر را داشته باشند:
- تابعیت ایران: درخواستدهنده باید تابعیت ایران را داشته باشد.
- سن: سن درخواستدهنده نباید کمتر از بیست و پنج سال باشد.
- عدم محکومیت: درخواستدهنده نباید به جرم و جنایت محکوم شده باشد و همچنین نباید دارای سابقه قاچاق در گمرک باشد. این مورد باید توسط مقامات مربوطه با گواهی کتبی تایید شود.
- حداقل تحصیلات: درخواستدهنده باید حداقل دیپلم دبیرستان را داشته باشد اما در صورت داشتن مدارک تحصیلی بالاتر در شرایط مساوی با سایر درخواستدهندگان حق تقدم خواهد داشت.
- عدم عضویت در دولت: درخواستدهنده نباید کارمند دولت باشد.
- قبولی در آزمون: درخواستدهنده باید در آزمون قانون امور گمرکی و آییننامه آن که هر سال توسط گمرک برگزار میشود، پذیرفته شده باشد. (ماده 377 آییننامه اجرایی قانون امور گمرکی)
پیشنهاد مطالعه: سند ترخیصیه چیست؟
موارد درج شده در کارت حق العمل کاری
- عنوان کارت حق العمل کاری
- نام گمرک صادرکننده
- شماره کارت بازرگانی
- شماره پرونده
- مدت اعتبار
- نام دارنده کارت (اگر به نام شرکت باشد، نام شرکت و نام مدیریت آن)
- عکس دارنده کارت
- مهر دفتر واردات گمرک ایران
- مهر و امضاء مدیرکل دفتر مربوطه
- صفحه بعدی کارت حق العمل کاری شامل تمدیدهای سالیانه تا چهار سال است.
هر کارت حق العمل کاری دارای اعتبار پنج ساله است و پس از انقضاء سال اول میتوان آن را به مدت چهار سال دیگر با رعایت شرایط خاص و موافقت گمرک تمدید کرد. پس از پنج سال کارت حق العمل کاری باید تعویض و با یک کارت جدید جایگزین شود.
وظایف حق العمل کار گمرک
حق العمل کار با ارائه پروانه حق العمل کاری از طرف گمرک اجازه دارد تا فعالیتهای بازرگانی را انجام دهد. فعالیتهای بازرگانی که توسط حق العمل کار امکانپذیر است عبارتند از:
- خدمات ترخیص کالا: فرد حق العمل کار میتواند به عنوان کارگزار گمرک، خدمات ترخیص کالا را برای شرکتهای بازرگانی واردات و صادرات و شرکتهای تولیدی ارائه دهد. این خدمات شامل انجام فرآیند ترخیص، پرداخت گمرکی، ثبت اظهارنامه و سایر فرآیندهای مربوط به واردات و صادرات است.
- کارمندگیری: فرد حق العمل کار میتواند به عنوان کارمند در شرکتهای بازرگانی، شرکتهای تولیدی و سایر موسسات فعال در حوزه بازرگانی استخدام شود. در این حالت، فرد به عنوان نماینده شرکت در امور بازرگانی و گمرکی فعالیت میکند.
پرونده ترخیص کار گمرک به صورت دورهای و هر دو سال مورد بررسی قرار میگیرد و عملکرد فرد ارزیابی میشود. در صورت تایید مجدد این پرونده توسط گمرک، فرد میتواند به فعالیت خود در زمینه ترخیص گمرک به عنوان کارگزار گمرک ادامه دهد.
پیشنهاد مطالعه: انوانتر چیست؟
تفاوت حق العمل کاری با وکالت
تفاوت حق العمل کار با وکالت در موارد زیر قابل تشخیص است:
- شناسایی آمر: در حق العمل کار، نام آمر مخفی می ماند و طرف مقابل تنها با حق العمل کار ارتباط برقرار می کند اما در وکال،T نماینده با نام آمر یا موکل خود کار می کند و نام آمر برای طرف مقابل معلوم و مشخص است.
- دستورات آمر: حق العمل کار موظف است دستورات آمر را اجرا کند و به عنوان نمایندهای برای آمر باشد. در وکالت نیز وکیل بر اساس دستورات و تمایلات موکل خود عمل می کند.
- ذینفعی در معامله: حق العمل کار در معاملاتی که برای آمر انجام می دهد، ذینفع نبوده و تنها نماینده ای برای اجرای دستورات آمر است. با این حال در وکالت، وکیل بنام موکل خود عمل کرده و ممکن است در معامله به عنوان ذینفع حضور داشته باشد، به جز در مواردی که ممنوعیت قانونی وجود دارد.
- وکالت و رعایت امانت: در حق العمل کاری، مفهوم وکالت و رعایت امانت به همان شکلی که در وکالت وجود دارد، اعمال نمی شود. حق العمل کار تنها به عنوان نمایندهای اجرایی عمل می کند و نقش وکیل را ندارد.
به طور کلی حق العمل کار و وکالت تفاوتهای قابل توجهی دارند. حق العمل کار به عنوان یک نماینده اجرایی بدون آشکارسازی نام آمر عمل می کند در حالی که وکالت نماینده رسمی بنام آمر یا موکل است و دستورات آمر یا موکل را اجرا می کند.
مزایای کارت حق العمل کاری گمرک
کارت حق العمل کاری گمرک یک سند رسمی است که توسط مقامات گمرکی یا سازمانهای مربوطه در نظر گرفته میشود. این کارت برای افراد و شرکتها که در فعالیتهای تجاری و گمرکی فعالیت میکنند، مزایای متعددی دارد. برخی از اصلیترین مزایا عبارتند از:
- تسهیل در امور گمرکی: داشتن کارت حق العمل کاری گمرک به فرد اجازه میدهد تا به طور آسانتر و سریعتر در فرآیندهای گمرکی مشارکت کند. ازجمله این فرآیندهای گمرکی شامل ترخیص کالا، انجام امور صادرات و واردات، مراحل تعرفهها و مقررات گمرکی، تسویه حسابهای گمرکی و سایر امور مرتبط است.
- دسترسی به امتیازات و تسهیلات: در برخی کشورها، کارت حق العمل کاری گمرک به صاحبان آن امتیازات و تسهیلات ویژهای ارائه میدهداز جمله این تسهیلات ویژه تخفیف در مالیاتها، اولویت در صادرات و واردات، دسترسی به بازارهای خاص، تسهیلات بانکی و اعتباری و سایر امتیازات ممکن است.
- اعتبار و اعتماد سازمانها و مشتریان: داشتن کارت حق العمل کاری گمرک به فرد اعتبار و قدرت اطمینان در صنعت تجارت و گمرک می بخشد. این کارت نشان میدهد که فرد با قوانین و مقررات گمرکی آشنا است و به طور حرفهای در امور تجاری و صادرات و واردات فعالیت میکند. این موضوع میتواند روابط تجاری را بهبود داده و اعتماد سازمانها و مشتریان را جلب کند.
- روابط بینالمللی: کارت حق العمل کاری گمرک به فرد امکان میدهد تا به بهترین شکل در روابط تجاری بینالمللی شرکت کند. این کارت میتواند در برقراری ارتباط با سایر کسب و کارها، شرکا و سازمانهای بینالمللی کمک کننده باشد و فرصتهای تجاری جدید را فراهم سازد.
- سهولت در تراکنشهای مالی: داشتن کارت حق العمل کاری گمرک میتواند در تسهیل و ایجاد سهولت در تراکنشهای مالی بین فروشندگان و خریداران مؤثر باشد. این کارت میتواند باعث افزایش اعتماد و اطمینان میان طرفین شود و ریسکهای مالی را کاهش دهد.
- دسترسی به اطلاعات مهم: کارت حق العمل کاری گمرک موجب دسترسی فرد به اطلاعات و منابع مرتبط با تجارت و گمرک می شود. از جمله این اطلاعات شامل آمار و اطلاعات بازار، تغییرات قوانین و مقررات، راهنماییهای فنی و اطلاعات بازارهای خارجی میشود که میتواند در تصمیمگیریها و استراتژیهای تجاری مؤثر باشد.
- تسهیل در روابط با مقامات گمرکی: حضور کارت حق العمل کاری گمرک میتواند روابط فرد با مقامات گمرکی را بهبود دهد. این کارت میتواند در ارتباطات و ارائه اطلاعات به مقامات گمرکی، حل اختلافات و رفع مسائل مرتبط با گمرک کمک کند.