یکی از امتیاز های رقابتی ایران در صحنه تجارت بین الملل علاوه بر صادرات پسته و صادرات کشمش صادرات خشکبار است. خشکبارها به عنوان محصولات غذایی با ارزش غذایی بالا و طعم و مزه منحصر به فرد، در بازارهای جهانی بسیار محبوب هستند.
ایران به دلیل داشتن منابع و محصولاتی با کیفیت بالا در عرصه تجارت خارجی به عنوان یک کشور قدرتمند در بین بقیه کشورهای رقیب خودنمایی می کند. صادرات انواع خشکبار که چندین دهه است در دستور کار تولید کنندگان و تاجران خشکبار به عنوان یکی از هدف های بسیار مهم قرار گرفته است و توانسته است قسمت زیادی را برای بازارهای جهانی بسته بندی و صادر کند.
یکی از امتیاز های رقابتی ایران در صحنه تجارت بین الملل صادرات خشکبار است. خشکبارها به عنوان محصولات غذایی با ارزش غذایی بالا و طعم و مزه منحصر به فرد، در بازارهای جهانی بسیار محبوب هستند.
ایران به دلیل داشتن منابع و محصولاتی با کیفیت بالا در عرصه تجارت خارجی به عنوان یک کشور قدرتمند در بین بقیه کشور های رقیب خودنمایی می کند. صادرات انواع خشکبار که چندین دهه است در دستور کار تولید کنندگان و تاجران خشکبار به عنوان یکی از هدف های بسیار مهم قرار گرفته است و توانسته است قسمت زیادی را برای بازارهای جهانی بسته بندی و صادر کند.
می توانید با ثبت نام در زنجیره هوشمند صادرات در بازارهای جهانی حضور گسترده تری داشته باشید. با این کار محصولات خود را با استفاده از فناوری پیشرفته به چند زبان مهم و پرکاربرد اعم از فارسی، انگلیسی، عربی، ترکی و روسی ترجمه شده در دسترس خواهید داشت. در این صورت امکان حضور شما در بازارهای جهانی و تعامل با مشتریان بینالمللی به صورت گسترده فراهم می شود.
در این صورت شما به یکی از اعضای جامعه تجارت بینالمللی تبدیل میشوید و به درآمد دلاری نیز دست پیدا خواهید کرد.
به دلیل کیفیت بالای خشکبار ایرانی و امتیاز های رقابتی که در نیروی کار و... وجود دارد صادرات خشکبار ایران در موقعیت خوب و بالایی قرار دارد. همینطور به علت تفاوت واحد پول و نوسانات ارزی که رو به رشد است می تواند بیانگر این باشد که صادرات خشکبار از سود بالایی برخوردار است. گزارشات نشان دهنده ی این است که صادارت انواع خشکبار در کشور ایران با 43 درصد رشد همراه بوده است و برای ایران و تاجران این عرصه ارزآوری چشمگیری داشته است.
آمار و ارقام در سطح جهان بیانگر این است که 5 درصد از مجموع صادرات جهان متعلق به ایران است که معادل بیشتر از 2 میلیارد دلار است. همه ی این موارد نشان دهنده ی این است که سود حاصل از صادرات خشکبار نه تنها زیاد است بلکه چون ارزآوری بالایی دارد و اختلاف واحد پولی به منظر اقتصادی و تجاری توجیه شایسته ای دارد.
قوانین صادرات خشکبار به کشورهای خارجی ممکن است بر اساس قوانین و مقررات هر کشور مقصد متفاوت باشد. در اینجا، برخی اصول عمومی و قوانین معمول در صادرات خشکبار به کشورهای خارجی را بررسی خواهیم کرد:
مقررات و مجوزها: قبل از شروع فعالیت صادرات خشکبار، باید نسبت به مقررات و قوانین مربوط به صادرات کشور مبدأ که شامل مقررات مربوط به صدور مجوزها، گواهینامهها، چکیده صادرات و سایر اسناد مورد نیاز است، آگاهی لازم را داشته باشید.
محدودیتها و تحریمها: برخی کشورها ممکن است محدودیتها و تحریمهایی برای واردات خشکبار داشته باشند. در نتیجه، قبل از شروع فعالیت صادرات به یک کشور خاص، باید مطمئن شوید که هیچ محدودیت یا تحریمی برای صادرات خشکبار به آن کشور وجود ندارد.
استانداردها و مقررات بهداشتی: برخی کشورها ممکن است استانداردها و مقررات خاصی برای خشکبارها به منظور حفظ سلامت عمومی مردم و جلوگیری از ورود محصولات غیرقابل استفاده یا آلوده به بازار در نظر بگیرند، بنابراین، قبل از صادرات خشکبار، باید اطمینان حاصل کنید که محصولات شما با استانداردها و مقررات مربوطه سازگار هستند.
برچسبگذاری و بستهبندی: طبق قوانین ممکن است الزامات خاصی در مورد برچسبگذاری و بستهبندی خشکبارها در نظر گرفته شود به طور مثال، برخی کشورها ممکن است نیاز به برچسبهای مشخصی برای نشان دادن اطلاعات محصول، تاریخ انقضا، محتویات و سایر اطلاعات مربوطه داشته باشند. همچنین، بستهبندی باید مطابق با استانداردها و نیازهای حمل و نقل بینالمللی باشد.
گمرک و مالیات: در فرآیند صادرات خشکبار، باید مقررات و ضوابط گمرکی و مالیاتی کشورهای مقصد را که شامل نرخهای گمرکی، مالیاتها، پروسههای گمرکی و اسناد مورد نیاز و .. می باشند را بدانید و نسبت به آن ها آگاهی داشته باشید.
ارزشافزوده محلی: برخی کشورها ممکن است ارزشافزوده محلی را به منظور تشویق تولید داخلی برای خشکبارهای وارد شده تعیین کنند که می تواند به معنای تعیین حداقل میزان مواد محلی در محصول نهایی یا الزاماتی برای فرآوری محلی خشکبارها و صادرات آنها به کشورهای دیگر باشد.
محدودیتهای وارداتی: برخی کشورها ممکن است محدودیتهای وارداتی خاصی را برای خشکبارها اعمال کنند، مانند تعرفهها، کنتینژنتها یا سیستمهای کنترل صادرات. قبل از شروع فعالیت صادرات، باید این محدودیتها را بررسی کنید و مطمئن شوید که محصولات شما قابلیت وارد شدن به کشور مقصد را دارند.
نرخ تعرفه و کنتینژنس: نرخ تعرفه و کنتینژنس برای خشکبارها ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد. این نرخها تأثیر مستقیم بر هزینهها و رقابتپذیری صادرات شما دارند. بنابراین، قبل از شروع فعالیت صادرات، باید با نرخهای تعرفه و کنتینژنس مربوطه نیز آشنا شوید.
محدودیتهای فیتوسنتری (گواهی بهداشت): برخی کشورها ممکن است مقررات و محدودیتهای خاصی در مورد فیتوسنتری (حشرات و بیماریها) و بهداشت محصولات خشکبار داشته باشند. این شامل الزامات مربوط به ضد عفونی، تعیین حداکثر سطح آلودگی، بررسی و گواهینامههای بهداشت میشود.
قراردادهای تجاری: در صادرات خشکبار، قرارداد تجاری با خریدار از اهمیت بالایی برخوردار است. قرارداد باید شرایط صادرات، قیمت، شرایط پرداخت، بستهبندی، تحویل و سایر شرایط تجاری را به طور دقیق تعیین کند. قبل از امضای قرارداد، به دقت تمام شرایط را بررسی و تأمین کنید.
پیشنهاد مطالعه: پروفرما چیست؟
مراحل صادرات خشکبار از ایران به دیگر کشورها عموماً شامل مراحل زیر میشود:
بررسی بازار مقصد
در این مرحله، شما باید بازارهای مقصد مختلف را بررسی کرده و تقاضا و استقبال آنها را از خشکبارهایی که قصد صادرات آنها را دارید، ارزیابی کنید. همچنین، میتوانید بازارهای رقابتی، قیمتها، الزامات صادراتی و سایر عوامل مرتبط را مورد بررسی قرار دهید.
حصول مجوزهای صادراتی
برای صادرات خشکبار، شما باید مجوزهای صادراتی لازم را از مراجع مربوطه دریافت کنید. این شامل مجوزهای صادرات عمومی، مجوزهای بهداشتی، فیتوسنتری و سایر مجوزهای مرتبط با قوانین و مقررات کشور میشود.
بستهبندی و برچسبگذاری
محصولات خشکبار باید به طور مناسب بستهبندی شده و برچسبگذاری صحیح داشته باشند که شامل استفاده از بستهبندی مناسب برای حفظ کیفیت و تازگی محصولات، برچسبگذاری به زبان مقصد، ارائه اطلاعات مربوط به محتوا و مقادیر غذایی، کد بارکد و سایر اطلاعات مربوطه است.
انتخاب حمل و نقل
شما باید روش مناسبی برای حمل و نقل خشکبارها انتخاب کنید که شامل استفاده از حمل و نقل جوی، دریایی، زمینی یا ترکیبی است. همچنین، نیاز به بستهبندی و حمل و نقل محصولات در دمای مناسب را نیز باید مدنظر قرار دهید.
امور گمرکی
در این مرحله، شما باید مراحل گمرکی صادرات را طی کنید. این شامل تهیه اقلام مورد نیاز برای گمرکرسانی، تهیه اسناد صادراتی، انجام فرآیندهای تعرفهگذاری، پرداخت مالیاتها و عوارض صادراتی، تهیه بیمههای لازم و سایر مراحل مربوط به گمرک است.
حمل و تحویل
در این مرحله، محموله شما باید به مقصد نهایی حمل شده و تحویل گردد. شما باید با شرکت حمل و نقل یا پیمانکار مورد نظر خود تماس گرفته و مراحل حمل و نقل را با او تنظیم کنید که شامل بارگیری، حمل، تخلیه و تحویل محموله به مقصد نهایی است.
مستندسازی و اسناد صادراتی
در این مرحله، شما باید مستندات مربوط به صادرات خود را تهیه کنید که شامل فاکتورها، بارنامهها، گواهیهای صادراتی، مجوزهای صادراتی، گواهیهای بهداشتی و فیتوسنتری، سند تأیید پرداخت و سایر اسناد مربوطه است.
پیگیری و پشتیبانی
پس از انجام صادرات، میتوانید پیگیری و پشتیبانی لازم را برای محموله خود در مقصد انجام دهید. که شامل اطمینان حاصل کردن از تحویل درست و به موقع محموله، حل مشکلات حمل و نقل، رفع اختلافات قراردادی و سایر نیازهای مشتریان و مقصد است.
این را حتما به یاد داشته باشید که امکان دارد مراحل و مقررات مربوط به صادرات خشکبار در هر کشور متفاوت باشد. بنابراین، در هر مورد، بهتر است با مراجع مربوطه در کشور مقصد و مشاوران تجارت بینالمللی همکاری کنید تا اطلاعات دقیق و بهروز را دریافت کنید و مراحل صادرات خود را بر اساس آنها تنظیم کنید.
پیشنهاد مطالعه: چطور کارت بازرگانی بگیریم؟
خشکبار یک دسته گسترده از محصولات غذایی است که به صورت خشک شده و بدون رطوبت بالا عرضه میشوند. ایران با آب و هوای مناسب و تولیدات متنوع کشاورزی، یکی از کشورهای مهم در زمینه تولید و صادرات خشکبار به دیگر کشورها است. در ادامه به برخی از انواع خشکبار رایج جهت صادرات از ایران به دیگر کشورها اشاره می کنیم:
پسته: پسته یکی از محصولات صادراتی برجسته ایران است. پسته ایران به عنوان یکی از بهترین پستههای جهان شناخته میشود و در انواع مختلفی تولید میشود.
بادام: بادام یکی دیگر از خشکبارهای معروف است که در ایران به میزان قابل توجهی تولید میشود. بادام ایران با کیفیت بالا و طعم خوب، در بازارهای جهانی تقاضا دارد.
گردو: گردو یک خشکبار با ارزش غذایی بالا است که در ایران به میزان زیادی تولید میشود. گردوی ایران به دلیل کیفیت بالا، طعم خوب و مصرف گسترده در صنایع غذایی جهانی، در بازارهای بینالمللی مورد تقاضا قرار گرفته است.
زرشک: زرشک یکی از محصولات خشکباری است که در ایران تولید میشود. زرشک ایران به عنوان یک محصول پرفروش در بازارهای خارجی شناخته میشود و برای تهیه مربا، آجیل و سایر مواد غذایی استفاده میشود.
عناب: عناب یک میوه خشکباری است که در ایران به میزان قابل توجهی تولید میشود. عناب خشکبار به دلیل خواص آنتیاکسیدانی قوی و استفاده در صنایع آجیل و شیرینیپزی، در بازارهای جهانی تقاضا دارد.
بقولات خشک شده: بقولات خشک شده مانند لوبعناب، ماش، نخود، عدس و لوبیا نیز به عنوان خشکبار صادراتی از ایران به دیگر کشورها محسوب میشوند. این بقولات خشک شده میتوانند در صنایع غذایی مختلف، به عنوان مواد اولیه برای تهیه غذاها و آمادههای غذایی استفاده شوند.
برای تامین خشکبار مناسب برای صادرات، ابتدا باید بازارهای هدف خود را تحقیق کنید و نیازها و تقاضای آنها را بررسی کنید. مطالعه بازارهای مختلف، تحلیل رقابت، بررسی قیمتها و تقاضا، و پیدا کردن مشتریان و واردکنندگان محتمل از جمله اقداماتی است که میتوانید انجام دهید.
پس از شناخت دقیق از بازارهای هدف، میتوانید محصولاتی را که برای آن بازارها جذابیت دارند، انتخاب کنید. در این مرحله، به جوانبی مانند اصالت و کیفیت محصول، قیمت تمام شده، بستهبندی، اندازه و وزن محصول، و همچنین الزامات فیتوسنتری و بهداشتی توجه کنید.
بعد از انتخاب محصولات، باید تامین کنندگان مناسب را پیدا کنید. ارتباط برقرار کنید و قیمت، شرایط تامین، توانایی تولید و ظرفیت صادرات آنها را بررسی کنید. همچنین، مطمئن شوید که تامین کننده قادر به رعایت استانداردها و مقررات مربوط به صادرات است.
همچنین، برای تامین خشکبار مناسب برای صادرات، میتوانید از روشهای مختلفی مانند اعمال قراردادهای زمانی با تامین کنندگان، تشویق تولید داخلی، ایجاد روابط مستقیم با کشاورزان، و همچنین استفاده از سامانههای تجاری و نمایشگاههای بینالمللی استفاده کنید.
پیشنهاد مطالعه: رفع تعهد ارزی چیست؟
مقررات و محدودیتهای وارداتی
هر کشور دارای مقررات و محدودیتهای وارداتی خاص خود است. این مقررات ممکن است شامل تعرفهها، محدودیتهای بهداشتی و فیتوسنتری، استانداردها و مقررات فنی و غیره باشد. تطبیق با این مقررات و محدودیتها میتواند یکی از چالشهای اصلی در صادرات خشکبار باشد.
مشکلات مرتبط با نگهداری و حمل و نقل
خشکبارها ممکن است نیازمند شرایط نگهداری خاصی باشند تا از خرابی یا فاسد شدن جلوگیری شود. در صورتی که سیستم مناسبی برای نگهداری و حمل و نقل خشکبارها وجود نداشته باشد، کیفیت محصولات ممکن است کاهش یابد و برای مشتریان قابل قبول نباشد.
مشکلات مربوط به بستهبندی
بستهبندی مناسب و مطابق با استانداردهای بینالمللی در صادرات خشکبار بسیار مهم است. بستهبندی نامناسب ممکن است منجر به خراب شدن محصولات، خسارت در طول حمل و نقل و یا عدم قابل قبول بودن برای مشتریان شود. همچنین، برخی کشورها ممکن است الزامات خاصی برای بستهبندی خشکبارها داشته باشند که باید رعایت شوند.
مسائل پشتیبانی مالی
صادرات خشکبار به کشورهای دیگر ممکن است نیازمند منابع مالی قابل توجهی باشد که شامل هزینههای مربوط به تولید، بستهبندی، حمل و نقل، بیمه و مدارک صادراتی است. در صورتی که منابع مالی کافی و یا روشهای مناسب برای تأمین آنها وجود نداشته باشد، صادرات خشکبار ممکن است با مشکلات مالی روبرو شود.
رقابت بازاری
بازار خشکبارها پر از رقباست و رقابت بسیار سخت است. شما باید بتوانید با رقبا رقابت کنید و مزیت رقابتی خود را در بازار تعیین کنید که شامل عواملی مانند کیفیت محصول، قیمت، برندسازی، نوآوری و خدمات پس ازفروش است. برای موفقیت در بازار خشکبارها، باید بهبود کیفیت محصولات، ارائه قیمت رقابتی، تبلیغات مناسب و ایجاد روابط قوی با مشتریان و توزیعکنندگان را مد نظر قرار دهید.
تغییرات ارزش ارز
صادرات خشکبار به دیگر کشورها ممکن است تحت تأثیر تغییرات ارزش ارز قرار گیرد. افزایش یا کاهش ارزش ارز میتواند تأثیر زیادی بر قیمت تمام شده محصولات خشکباری داشته باشد و در نتیجه تأثیری بر صادرات داشته باشد.
صادرات خشکبار به دیگر کشورها ممکن است با برخی مشکلات مواجه شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
مهمترین بازارهای هدف برای صادرات خشکبار ایرانی کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای همسایه هستند. کشورهای حاشیه خلیج فارس، بهویژه امارات متحده عربی، عمان و قطر، بهعنوان بازارهای اصلی صادرات خشکبار ایرانی محسوب میشوند. این کشورها به دلیل نزدیکی جغرافیایی، فرهنگ و عادتهای مشترک با ایران، بازارهای جذابی برای صادرات خشکبار محسوب میشوند.
علاوه بر کشورهای حاشیه خلیج فارس، کشورهای همسایه نیز به عنوان بازارهای هدف برای صادرات خشکبار ایرانی حائز اهمیت هستند. بهطور خاص، عراق، افغانستان و ترکیه میتوانند به عنوان بازارهای مقصد برای صادرات خشکبار ایرانی مورد توجه قرار بگیرند. این کشورها از لحاظ جغرافیایی نزدیک به ایران هستند و بازارهای قوی و پتانسیل بالایی برای مصرف خشکبار ایرانی دارند.
برای موفقیت در صادرات خشکبار، به نکات زیر توجه کنید:
کیفیت محصول: محصولات خشکبار باید دارای کیفیت بالا و استانداردهای بینالمللی باشند. این شامل انتخاب مواد اولیه با کیفیت، رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی، فرآوری و بستهبندی مناسب و حفظ طعم و عطر طبیعی محصول است.
تنوع محصولات: تنوع در محصولات خشکبار، به معنی ارائه محصولات متنوع با طعمها، انواع و اشکال مختلف است که به مصرفکنندگان امکان انتخاب گستردهتری میدهد و بازارپسندی را افزایش میدهد.
بازاریابی و برندسازی: ایجاد برند قوی و منحصربهفرد برای محصولات خشکبار، بازاریابی صحیح و ارتباط موثر با مشتریان بینالمللی از جمله عوامل موفقیت در صادرات است. برندسازی مناسب به ایجاد اعتماد مشتریان و تمایل آنها برای خرید محصولات شما کمک میکند.
رقابتپذیری قیمت: رقابت قیمتی یکی از عوامل تأثیرگذار بر صادرات خشکبار است. بررسی بازار و تعیین قیمتهای رقابتی و منصفانه میتواند رقابتپذیری محصولات شما را در بازار جهانی افزایش دهد.
تحقیقات بازار: بررسی و تحلیل بازارهای هدف قبل از ورود به آنها، اطلاعاتی ارزشمند درباره تقاضا، رقبا، مشتریان هدف و نیازهای آنها را فراهم میکند. این اطلاعات به شما کمک میکند تا استراتژی صادراتی خود را بهخوبی پیادهسازی کنید.
همکاری با مشتریان و توزیعکنندگان: برقراری روابط مستحکم و همکاریهای بلندمدت با مشتریان و توزیعکنندگان در بازارهای هدف، به شما کمک میکند تا محصولات خود را به صورت موثر و بهینه عرضه کنید.
رعایت مقررات و قوانین صادراتی: رعایت قوانین و مقررات صادراتی هر کشور، از جمله موارد مهم در موفقیت صادرات خشکبار است. آشنایی کامل با ضوابط و مقررات صادرات، از جمله نکات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرند.
در کل، برای موفقیت در صادرات خشکبار، کیفیت محصول، تنوع، بازاریابی، رقابتپذیری قیمت، تحقیقات بازار، همکاری با مشتریان و توزیعکنندگان، و رعایت قوانین صادراتی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. با تمرکز بر این عوامل و برنامهریزی دقیق، میتوان موفقیت قابل توجهی در صادرات خشکبار به دست آورد.
استانداردهای صادرات خشکبار شامل مجموعهای از قوانین و مقررات به منظور تضمین کیفیت، بهداشت و ایمنی محصولات خشکبار برای صادرات به بازارهای بینالمللی میباشند. برخی از مهمترین استانداردهای صادرات خشکبار عبارتند از:
استانداردهای سلامت و بهداشت: این استانداردها شامل مواردی مانند HACCP (تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی)، ISO 22000 (سیستم مدیریت ایمنی غذا) و GMP (خوب تولیدی) هستند. این استانداردها به تضمین سلامت و بهداشت محصولات خشکبار در فرآیند تولید، فرآوری و بستهبندی کمک میکنند.
استانداردهای کیفیت: استانداردهای کیفیت مانند ISO 9001 (سیستم مدیریت کیفیت) از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. این استانداردها به تضمین کیفیت محصولات خشکبار در تمام مراحل تولید و عرضه کمک میکنند.
استانداردهای بستهبندی: استانداردهای بستهبندی مانند ISO 22002-4 (سیستم مدیریت بهداشت بستهبندی) و استانداردهای خاص بستهبندی محصولات خشکبار به تضمین بستهبندی صحیح، حفاظت از محصولات در طول حمل و نقل و حفظ کیفیت محصولات کمک میکنند.
استانداردهای فرآوری و تولید: استانداردهایی مانند استانداردهای خاص فرآوری خشکبار و استانداردهای مربوط به مراحل تولید و فرآوری محصولات خشکبار، به تضمین فرآیندهای بهینه و استاندارد در تولید این محصولات کمک میکنند.
انواع خشکبار ایرانی که برای صادرات به دیگر کشورها مورد استفاده قرار میگیرند شامل پسته، خرما، زرشک، بادام، گردو، فندق و کشمش است. پسته ایرانی به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان در جهان به دلیل کیفیت بالا و تنوع درجهبندی محصول، در بازارهای بینالمللی مورد تقدیر قرار میگیرد. همچنین خرما ایرانی به دلیل طعم غنی و خواص مغذی بالا نیز در تقاضا قرار دارد.
زرشک نیز به عنوان یک محصول خشکباری با خواص آنتیاکسیدانی و طعم ترش و متمایز قابلیت صادرات به بازارهای خارجی را دارد. بادام، گردو و فندق نیز به عنوان منابع غنی پروتئین و چربی، در بازارهای جهانی مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، کشمش با طعم شیرین و ارزش غذایی بالا به عنوان یک خشکبار محبوب در صادرات ایران نیز شناخته میشود.
سوالات متداول
1. چگونه میتوانم کسب و کار صادرات خشکبار راهاندازی کنم؟
بررسی بازار، تأمین محصول، ثبت شرکت، برقراری ارتباط با شرکای تجاری، حفظ کیفیت و تطابق با قوانین صادرات.
2. چه مدارکی برای صادرات خشکبار لازم است؟
معمولاً شامل فاکتور فروش، بارنامه، گواهی اصالت، گواهی سلامت برای محصولات خشکبار است.
3. چه روشهای حمل و نقل برای صادرات خشکبار وجود دارد؟
روشهای حمل و نقل معمول شامل جادهای، هوایی و دریایی است، ولی هر کدام بسته به مقصد و نوع محصول میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند.
4. چگونه میتوانم بازارهای خارجی را برای صادرات خشکبار شناسایی کنم؟
تحقیقات بازار، شرکت در نمایشگاههای بینالمللی، برقراری ارتباط با شرکای تجاری محلی و مشاوره از سازمانها و مراکز صادرات میتواند کمک کند.
5. چطور میتوانم کیفیت محصولات خشکبار را تضمین کنم؟
استفاده از استانداردهای کیفیت، آزمونها و ارزیابی محصولات، همکاری با تأمین کنندگان معتبر و استفاده از سیستمهای مدیریت کیفیت میتواند به تضمین کیفیت کمک کند.