ایران مهد گل محمدی و گلاب از دیرباز در زمینه تولید و صادرات این اکسیر ناب خوش‌نام بوده است. عطر دل‌انگیز و خواص بی‌نظیر گلاب و عرقیات گیاهی این محصولات را به گزینه‌ای محبوب در میان مردم سراسر جهان تبدیل کرده است.

سال‌هاست که انواع گلاب و عرق گیاهان دارویی در ایران تولید و به کشورهای دیگر صادر می‌شود. هرچند این روند با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده و در سال‌های اخیر حجم صادرات گلاب و عرقیات گیاهی نسبت به پتانسیل‌های داخلی کمتر شده است اما با این وجود فرصت‌های بسیاری برای گسترش صادرات و بهره‌مندی از این صنعت پررونق وجود دارد.

در مقاله قبلی به صادرات گل پرداختیم و در این مقاله به بررسی زوایای مختلف صادرات گلاب و عرقیات گیاهی از ایران می‌پردازیم.

انتخاب بهترین گلاب صادراتی

انتخاب بهترین گلاب صادراتی به سلیقه و نیاز شما بستگی دارد اما گلاب کاشان به دلیل کیفیت و عطر منحصربه‌فردش در جهان مشهور است و به عنوان بهترین گلاب صادراتی شناخته می‌شود. این شهرت به دلایل متعددی حاصل شده است.

یکی از مهم‌ترین عوامل، منطقه کشت است. گلاب کاشان به دلیل کشت در آب و هوای مناسب، دارای عطر و طعم ویژه‌ای است. گل محمدی "قمصری" که در تولید این گلاب به کار می‌رود به خاطر عطر و اسانس بالای خود شهرت دارد. همچنین استفاده از روش‌های سنتی تقطیر با ظروف مسی به حفظ عطر و طعم طبیعی گلاب کمک می‌کند.

در ایران گلاب‌های مرغوب دیگری نیز تولید می‌شوند. به عنوان مثال گلاب قمصر که از لحاظ کیفیت بسیار نزدیک به گلاب کاشان است اما قیمت کمتری دارد. گلاب میمند با طعم خاص و کمی تلخ که بیشتر برای مصارف دارویی استفاده می‌شود. گلاب نطنز نیز با عطر و طعم ملایم خود برای مصارف آرایشی و بهداشتی مناسب است.

برای سنجش اصالت و کیفیت گلاب صادراتی باید به چند عامل مهم توجه کرد:

 برخلاف تصور رایج بهترین گلاب صادراتی طعم تلخی دارد که نشان‌دهنده وجود اسانس و عصاره ناب گل محمدی در گلاب است. گلاب اصل طعمی تلخ و گس دارد که این تلخی ضامن کیفیت و اصالت آن است.

عطر و خواص درمانی نیز از ویژگی‌های مهم گلاب صادراتی درجه یک است. گلاب نه تنها عطری دل‌انگیز دارد بلکه از خواص درمانی و دارویی فراوانی مانند التیام‌بخش بودن، ضدالتهاب بودن، ضدعفونی‌کننده بودن و آرام ‌بخش بودن برخوردار است.

یکی دیگر از ویژگی‌های بارز بهترین گلاب صادراتی، شفافیت و زلالی آن است. گلاب اصل هیچ ذره معلقی در خود ندارد و شفافیت آن گواهی بر کیفیت بالای آن است. همچنین عیار یا درجه خلوص گلاب، شاخصی مهم برای سنجش کیفیت گلاب صادراتی است. هر چه عیار گلاب بالاتر باشد، غلظت آن بیشتر و کیفیتش مرغوب‌تر خواهد بود.

مهمترین مناطق تولید گلاب و عرقیات گیاهی

استان اصفهان به‌ویژه شهرهای کاشان، قمصر، نیاسر، نطنز و برزک به عنوان اصلی‌ترین مراکز تولید گلاب و عرقیات گیاهی در ایران شناخته می‌شوند. این مناطق به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و تاریخچه‌ای درخشان در تولید گیاهان دارویی و گلاب به قطب‌های مهمی در این صنعت تبدیل شده‌اند.

استان فارس نیز با شهرهای میمند و فیروزآباد و استان خراسان رضوی با شهر کاشمر به دلیل تولید انبوه عرقیات گیاهی از جمله گلاب، نسترن، بیدمشک و نعناع نقش مهمی در صادرات این محصولات به بازارهای بین‌المللی دارند.

پیشنهاد مطالعه: صادرات شیرینی 

آمار صادرات گلاب و عرقیات گیاهی

ارزش صادرات در سال 1401 (معادل سال 2022) به تقریبا 14 میلیون دلار می‌رسید که بیش از 1600 تن از انواع عرقیات شامل گلاب، نسترن، بیدمشک، نعناع و دیگر گیاهان دارویی به کشورهایی همچون حوزه خلیج فارس، انگلستان و افغانستان صادر شده بود. این ارقام نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه ایران در بازار جهانی عرقیات گیاهی و گلاب است که با کیفیت بالا و استانداردهای دقیق تولید توانسته است بازارهای بین‌المللی را متقاعد کند.

انواع عرقیجات گیاهی صادراتی ایران

گیاهان دارویی و عرقیجات آن‌ها به دلیل طعم بی‌نظیر و خواص دارویی‌شان در سطح جهانی شناخته شده‌اند. ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان عرقیجات گیاهی نقش بسیار مهمی در بازارهای بین‌المللی دارویی و غذایی ایفا می‌کند. انواع عرقیات گیاهی صادراتی شامل عرق نعناع، سیر، بهارنارنج، بیدمشک، شاتره، شلتوک، شنبلیله، کاکوتی، کاسنی، زیره، آویشن، اترج، اسطوخودوس، برگ چنار، بادرنجبویه، بوقناق، برگ زیتون، بید اصل و گلاب می‌شود. این محصولات به دلیل ترکیبات گیاهی خاص خود، در بازارهای بین‌المللی مورد تقاضا قرار می‌گیرند و به عنوان محصولات با کیفیت و خواص درمانی برجسته شناخته می‌شوند.

بسته‌بندی بهینه برای صادرات گلاب و عرقیات گیاهی

با توجه به نقش بسته بندی در صادرات، بسته‌بندی گلاب و عرقیات گیاهی نقش بسیار مهمی در حفظ کیفیت و اصالت این محصولات دارد. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد گلاب و عرقیات ضروری است که بسته‌بندی این محصولات به گونه‌ای انجام شود که هم از نظر حفظ عطر و طعم و هم از نظر زیبایی ظاهری بهترین شرایط را فراهم کند.

اولین نکته در بسته‌بندی گلاب و عرقیات گیاهی انتخاب بطری مناسب است. بطری‌های شیشه‌ای به دلیل شفافیت و زیبایی، گزینه‌ای ایده‌آل برای این منظور هستند. شیشه نه تنها از نظر سلامت بی‌خطر است بلکه به خوبی عطر و طعم محصول را نیز حفظ می‌کند. بطری‌ها در اشکال مختلفی مانند استوانه‌ای، مخروطی و چهارگوش تولید می‌شوند که انتخاب شکل مناسب به سلیقه و نیاز بازار هدف بستگی دارد. همچنین بطری‌ها در حجم‌های مختلفی مانند 100 میلی‌لیتر، 250 میلی‌لیتر، 500 میلی‌لیتر و 1 لیتر عرضه می‌شوند که انتخاب حجم مناسب نیز به نیاز مشتریان بستگی دارد.

درب بطری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. درب باید از جنس مرغوب و ضد نشت باشد تا از نفوذ هوا و حفظ عطر و طعم محصول جلوگیری کند. گزینه‌های رایج برای درب بطری شامل درب‌های فلزی، پلاستیکی و چوب‌پنبه‌ای هستند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. علاوه بر این نوع درب نیز می‌تواند پیچی، فشاری یا قطره‌چکانی باشد که انتخاب نوع مناسب باز هم به سلیقه و نیاز بازار هدف بستگی دارد.

لیبل و اتیکت روی بطری نیز باید از نظر ظاهری زیبا و چشم‌نواز باشد و اطلاعات کاملی در مورد محصول ارائه دهد. این اطلاعات باید شامل نام برند، نام محصول، حجم، مواد تشکیل‌دهنده، تاریخ تولید و انقضا و اطلاعات تماس باشد. بهتر است لیبل به زبان‌های فارسی و انگلیسی نوشته شود تا برای بازارهای بین‌المللی نیز قابل استفاده باشد. جنس لیبل باید مرغوب و ضد آب باشد تا در برابر رطوبت و نور خورشید مقاوم باشد.

بسته‌بندی ثانویه نیز نقش مهمی در حفظ کیفیت محصولات در طول حمل و نقل دارد. گلاب و عرقیات صادراتی باید در کارتن‌های مقوایی با کیفیت بالا بسته‌بندی شوند. برای جلوگیری از ضربه دیدن بطری‌ها در داخل کارتن می‌توان از فوم یا پلاستیک حباب‌دار استفاده کرد.

رنگ بطری، لیبل و کارتن باید حس طراوت و طبیعی بودن را به مشتری القا کنند و بسته‌بندی گلاب و عرقیات صادراتی باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد. همچنین استفاده از طرح‌های سنتی ایرانی در طراحی لیبل و بسته‌بندی می‌تواند به هویت ایرانی این محصولات تأکید کند و جذابیت آن‌ها را در بازارهای بین‌المللی افزایش دهد.

تعرفه گمرکی برای صادرات گلاب و عرقیات گیاهی

تعرفه گمرکی یکی از عوامل مهم در صادرات محصولات به شمار می‌آید و تاثیر قابل توجهی بر رقابت‌پذیری کالاها در بازارهای بین‌المللی دارد. برای صادرات گلاب و عرقیات گیاهی، کد تعرفه گمرکی یا همان HS Code 33019000 اختصاص داده شده است. این کد نشان‌دهنده تمامی مشخصات و جزئیات مربوط به این دسته از کالاها می‌باشد و بر اساس آن، نرخ تعرفه گمرکی تعیین می‌گردد.

نرخ تعرفه گمرکی برای صادرات گلاب و عرقیات گیاهی به میزان 4 درصد است. این درصد تعرفه به عنوان هزینه‌ای است که صادرکنندگان باید به دولت پرداخت کنند تا مجوز صادرات محصولات خود را به دست آورند. نرخ تعرفه گمرکی می‌تواند بر قیمت نهایی محصول در بازار مقصد تأثیر بگذارد و در نتیجه بر رقابت‌پذیری آن نیز اثرگذار باشد.

به منظور بهینه‌سازی فرآیند صادرات و کاهش هزینه‌ها، صادرکنندگان باید با دقت نسبت به تعرفه‌های گمرکی کشور مقصد آگاهی داشته باشند و راهکارهایی را برای کاهش هزینه‌های مرتبط با آن اتخاذ کنند. همچنین در نظر گرفتن استانداردها و مقررات گمرکی کشورهای مقصد می‌تواند به تسهیل فرآیند صادرات کمک کند و از مشکلات احتمالی در مراحل مختلف ترخیص کالا جلوگیری نماید.

کشورهای هدف صادرات گلاب و عرقیات گیاهی ایران

صادرات گلاب و عرقیات گیاهی ایران به کشورهای متعددی در سراسر جهان انجام می‌شود. این محصولات به دلیل کیفیت بالا و خواص بی‌نظیر خود در بازارهای بین‌المللی بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. ایران با تولید گلاب و عرقیات گیاهی متنوع توانسته است جایگاه قابل توجهی در این صنعت به دست آورد و محصولات خود را به مناطق مختلف جهان صادر کند.

در میان کشورهای واردکننده گلاب و عرقیات ایران کشورهای عربی سهم قابل توجهی دارند. از جمله این کشورها می‌توان به عراق، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر و کویت اشاره کرد. این کشورها به دلیل نزدیکی جغرافیایی و تقاضای بالای محصولات طبیعی و گیاهی بازارهای مهمی برای صادرات گلاب و عرقیات ایرانی به شمار می‌آیند.

علاوه بر کشورهای عربی، کشورهای اروپایی نیز از مشتریان اصلی گلاب و عرقیات گیاهی ایران هستند. کشورهایی مانند آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند و صادرات به ترکیه از جمله مقاصد صادراتی این محصولات به حساب می‌آیند. بازارهای اروپایی به دلیل داشتن استانداردهای بالا و حساسیت نسبت به کیفیت محصولات مقصدی ایده‌آل برای گلاب و عرقیات باکیفیت ایرانی هستند.

در قاره آسیا کشورهای چین، هند، پاکستان و ژاپن از جمله خریداران عمده گلاب و عرقیات ایران محسوب می‌شوند. این کشورها به دلیل جمعیت زیاد و فرهنگ استفاده از محصولات گیاهی و طبیعی، بازارهای مهمی برای صادرات این محصولات هستند.

کشورهای آمریکایی نیز بازارهای مناسبی برای صادرات گلاب و عرقیات ایران به شمار می‌آیند. ایالات متحده آمریکا و کانادا از جمله کشورهای مقصد برای این محصولات هستند که به دلیل استقبال از محصولات طبیعی و ارگانیک، تقاضای بالایی برای گلاب و عرقیات گیاهی دارند.

در قاره آفریقا نیز کشورهایی مانند مصر، سودان و الجزایر از جمله واردکنندگان گلاب و عرقیات گیاهی ایران هستند. این بازارها نیز به دلیل نیاز به محصولات با کیفیت و طبیعی از خریداران مهم گلاب و عرقیات ایرانی به شمار می‌آیند.

کلام آخر

صادرات گلاب و عرقیات گیاهی فرصتی پرسود برای صادرکنندگان ایرانی به شمار می‌رود. این فرآیند نه تنها باعث بهره‌مندی کشاورزان از سود این فعالیت می‌شود بلکه به ارزآوری برای کشور نیز کمک می‌کند. با توجه به کیفیت بالای محصولات ایرانی و تقاضای جهانی برای گلاب و عرقیات گیاهی، صادرکنندگان می‌توانند با رعایت استانداردهای بین‌المللی و استفاده از بسته‌بندی مناسب، سهم بیشتری از بازارهای جهانی را به دست آورند و به توسعه اقتصادی کشور و بهبود وضعیت معیشتی کشاورزان کمک کنند. این فرصت اقتصادی با برنامه‌ریزی دقیق و توجه به بازارهای هدف می‌تواند به یکی از ستون‌های اصلی صادرات غیرنفتی ایران تبدیل شود و جایگاه کشور را در بازارهای بین‌المللی تقویت کند.