با توجه به رشد چشمگیر صنعت کفش در جهان و تمرکز تولید آن در قاره آسیا به ویژه چین که سهم عمده‌ای از بازار را به خود اختصاص داده است، ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان برتر چرم طبیعی پتانسیل بالایی برای حضور در این بازار جهانی دارد. اما متأسفانه به دلیل محدودیت‌ها و عدم استفاده بهینه از منابع بیشتر چرم‌های باکیفیت ایران به صورت خام صادر می‌شود و فرصت طلایی برای صادرات کفش از دست می‌رود.

در این مقاله از زنجیره هوشمند صادرات ظرفیت‌ها و چالش‌های صادرات کفش ایرانی را بررسی می کنیم و راهکارهایی برای استفاده بیشتر و بهتر از این صنعت ارائه می دهیم.

فرصت‌های صادرات کفش ایران در بازار جهانی

با وجود اینکه ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان کفش در منطقه شناخته می‌شود اما همچنان جایگاه 94 را در عرصه صادرات جهانی کفش دارد و در این صنعت نتوانسته به موفقیت چشمگیری دست پیدا کند. در حالی که تولید 75 درصد از کفش‌های جهان در دست چهار کشور آسیایی است، ایران همچنان با چالش‌هایی در این صنعت مواجه است. با توجه به پیش‌بینی‌ها ارزش بازار کفش تا سال 2027 به بیش از 500 میلیارد دلار خواهد رسید؛ اما سهم ایران از این بازار بزرگ تاکنون ناچیز بوده است. در سال 2019 صادرات کفش چرم طبیعی ایران تنها به حدود 750 هزار دلار رسید که نشان‌دهنده نیاز به بازنگری و توسعه استراتژی‌های صادراتی در این صنعت است.

سهم ایران از صادرات کفش چرم ایرانی

ایران با وجود ظرفیت‌های بالا در تولید کفش چرم طبیعی همچنان نتوانسته است جایگاه مناسبی در صادرات جهانی این محصول به دست آورد. سهم ایران از بازار جهانی کفش کمتر از یک درصد است و ارزش دلاری این صادرات نیز بسیار ناچیز می‌باشد. تولیدکنندگان برندهای مختلف معتقدند که کفش چرم ایرانی با قیمتی بسیار پایین به بازارهای خارجی عرضه می‌شود که این امر نیاز به بازنگری در استراتژی‌های قیمت‌گذاری و توسعه بازارهای هدف را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

مقصدهای اصلی صادرات کفش ایرانی

در سال‌های اخیر کشورهای همسایه به عنوان بازارهای اصلی صادرات کفش ایرانی شناخته شده‌اند. عراق، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان و روسیه عمده واردکنندگان کفش از ایران بوده‌اند. در میان این کشورها عراق با سهم بزرگی در واردات کفش ایرانی به عنوان نخستین مقصد صادراتی قرار دارد. افغانستان و آذربایجان نیز به ترتیب در جایگاه‌های دوم و سوم در واردات کفش از ایران قرار گرفته‌اند که نشان‌دهنده وابستگی قوی بازارهای همسایه به تولیدات کفش ایرانی است.

مشکلات صادرات کفش ایرانی

صادرات کفش در ایران با چالش‌های متعددی مواجه است که بر عملکرد و رشد این صنعت تاثیرگذار بوده‌اند. یکی از مشکلات اصلی، قاچاق است؛ تحقیقات نشان می‌دهد که قاچاق کفش حدود 25 برابر واردات قانونی آن است که به شدت بر بازار رسمی تاثیر می‌گذارد. علاوه بر این مشکلاتی در پرداخت و عدم وجود مجاری قانونی برای بازگشت وجه در ازای کالا نیز مانع از توسعه صادرات می‌شود.

با وجود اینکه ایران تولیدات با کیفیتی در زمینه کفش دارد، بسیاری از این محصولات با استانداردهای جهانی مطابقت ندارند و همین امر مانع از صادرات آنها می‌شود. همچنین نبود استراتژی بازاریابی مؤثر و ضعف در تبلیغات از دیگر موانع جدی به شمار می‌آید. رسانه‌ها و تبلیغات می‌توانند نقش برجسته‌ای در این زمینه ایفا کنند اما بهره‌برداری بهینه از این ابزارها هنوز ناتمام مانده است.

علاوه بر این نداشتن مدیریت علمی برای رسیدن به بازارهای هدف نیز یکی دیگر از مشکلات عمده‌ای است که تولیدکنندگان کفش با آن مواجه‌اند. برای بهبود وضعیت صادرات بایستی به این چالش‌ها توجه جدی شود و استراتژی‌های موثری برای مقابله با آنها تدوین گردد.

مراکز اصلی تولید کفش در ایران و چالش‌های پیش‌رو

تولیدکنندگان کفش در ایران عمدتاً در پنج شهر بزرگ متمرکز هستند: قم، تهران، تبریز، خراسان رضوی و یزد. این شهرها به طور کلی 91 درصد از تولیدات کفش کشور را به عهده دارند. با این حال این صنعت با مشکلات متعددی روبرو است که به روند تولید و کیفیت محصول تأثیر می‌گذارد. یکی از این مشکلات کمبود نیروی کار متخصص است که به کاهش کارآیی و بهره‌وری تولیدات منجر می‌شود.

علاوه بر این بسیاری از تولیدکنندگان با ماشین‌آلات قدیمی و عدم استفاده از تکنولوژی‌های جدید مواجه‌اند که به نوبه خود می‌تواند بر رقابت‌پذیری و کیفیت محصولات تاثیر منفی بگذارد. این چالش‌ها نیاز به توجه و اصلاح جدی دارند تا صنعت کفش ایران بتواند به موفقیت و رشد پایدار برسد.

تاثیر نمایشگاه‌های کفش در صادرات کفش

نمایشگاه‌های کفش نقش مهمی در توسعه و گسترش صادرات کفش دارند. این نمایشگاه‌ها فرصت‌های بی‌نظیری را برای تولیدکنندگان به وجود می‌آورند تا با تکنولوژی‌های پیشرفته و روندهای روز دنیا آشنا شوند و بهبودهایی در تولید خود اعمال کنند. شرکت در این رویدادها می‌تواند به تولیدکنندگان ایرانی کمک کند تا با استانداردهای جهانی همگام شوند و فاصله بین ایران و کشورهای پیشرفته تولید کفش را کاهش دهند.

این نمایشگاه‌ها علاوه بر معرفی محصولات و تکنولوژی‌های جدید به عنوان محلی برای تبادل اطلاعات و تجربیات در زمینه تولید کفش عمل می‌کنند. یکی از ویژگی‌های بارز این رویدادها این است که تنها تولیدکنندگان داخلی اجازه حضور و نمایش محصولات خود را دارند و هیچ کالای خارجی به کشور میزبان وارد نمی‌شود. این امر به تولیدکنندگان این امکان را می‌دهد که بدون رقابت از سوی محصولات خارجی تمرکز خود را بر ارتقاء کیفیت و تکنولوژی بگذارند و به معرفی و صادرات محصولات خود به بازارهای جهانی بپردازند.

کلام آخر

صادرات کفش یکی از حوزه‌های مهم در اقتصاد کشورها است و ایران نیز با پتانسیل‌های بالا در این صنعت نیازمند توجه و برنامه‌ریزی دقیق است. با وجود چالش‌های متعددی که بر سر راه صادرات کفش ایرانی قرار دارد، فرصت‌های بسیاری نیز وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد.

برای موفقیت در این حوزه باید تولیدکنندگان ایرانی به‌روزترین تکنولوژی‌ها و استانداردهای جهانی را به کار ببرند و استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغاتی خود را تقویت کنند. شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی کفش و تعامل با بازارهای جهانی می‌تواند به معرفی بهتر محصولات ایرانی و کاهش فاصله با رقبا کمک کند.

صنعت کفش ایران با تلاش مستمر برای حل مشکلات موجود و بهره‌برداری از فرصت‌های موجود قادر خواهد بود به بازارهای جهانی وارد شود و سهم خود را در این صنعت به طور قابل توجهی افزایش دهد.