تجارت قند و شکر یکی از حوزههای پربازده در دنیای تجارت است که به دلیل مصرف گسترده آن در صنایع غذایی و نوشیدنیها اهمیت ویژهای دارد. قند یک فراورده صنعتی است که از چغندر قند تولید میشود و شامل ترکیبی از ساکاروز است که میتواند به صورت شکر نیز وجود داشته باشد. شکر به طور عمده از نیشکر و چغندر قند به دست میآید به طوری که ۸۰ درصد شکر تولیدی جهان از نیشکر و تنها ۲۰ درصد آن از چغندر قند تهیه میشود.
ایران با دارا بودن مزارع گسترده چغندر قند یکی از قطبهای اصلی تولید قند و شکر در منطقه محسوب میشود. از سال ۱۳۸۳ تولید انبوه چغندر، قند و شکر در ایران آغاز شد و از آن زمان تاکنون این محصولات به عنوان یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی و صنعتی جایگاه ویژهای در بازار داخلی و صادراتی کشور پیدا کردهاند.
اگر شما هم به تازگی تصمیم به ورود به عرصه صادرات قند و شکر گرفتهاید، ما در این مقاله به بررسی نکات مهم و ضروری در این زمینه خواهیم پرداخت تا با دانش کافی و آمادگی لازم وارد این حوزه شوید. این مقاله از زنجیره هوشمند صادرات شما را با تمامی جنبههای تجارت قند و شکر آشنا خواهد کرد و به شما کمک می کند نکاتی را که برای موفقیت در این بازار لازم است بدانید.
امروزه شکر یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی و صنعتی محسوب میشود که کشورهای مختلفی در تولید آن نقش دارند. در سطح جهانی، هند، برزیل، اتحادیه اروپا، تایلند و چین بزرگترین تولیدکنندگان شکر هستند. این کشورها با دارا بودن منابع طبیعی مناسب و فناوری پیشرفته در تولید شکر، توانستهاند جایگاههای برتر را به خود اختصاص دهند.
ایران نیز یکی از کشورهایی است که به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب، قابلیت تولید شکر از هر دو منبع نیشکر و چغندر قند را داراست. در داخل ایران، استانهای خوزستان، خراسان رضوی و آذربایجان غربی به عنوان قطبهای اصلی تولید شکر شناخته میشوند.
تولید شکر در ایران طی سالهای اخیر با نوساناتی همراه بوده است. در سال ۱۳۹۹ تولید داخلی شکر به ۶۰۰ هزار تن رسید، در حالی که این میزان در سال ۱۳۹۸ برابر با ۹۲۶ هزار تن و در سال ۱۳۹۶ بیش از ۲ میلیون و ۱۵ هزار تن بوده است. این کاهش تولید عمدتاً به دلیل سیلهای عظیم و ویرانگری بود که به زمینهای زراعی خسارت وارد کرد. با این حال با افزایش سطح کشت شکر به ۲۶ هزار هکتار پیشبینی میشود که تولید شکر در سال ۱۴۰۰ به ۱ میلیون و ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن برسد.
در سطح جهانی تولید شکر در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۸۰ میلیون تن برآورد شده است، که نشاندهنده اهمیت و گستردگی این محصول در بازارهای بینالمللی است. با توجه به این ارقام میتوان نتیجه گرفت که شکر همچنان یکی از محصولات کلیدی در تجارت جهانی باقی خواهد ماند و کشورهای تولیدکننده نقش حیاتی در تأمین این محصول دارند.
در گذشته قند به صورت کله قند و شکر به صورت کیسهای بستهبندی میشد اما با گذشت زمان و بهبود تکنولوژی بستهبندی اکنون قند به صورت حبه قند و شکر در بستهبندیهای متنوع در دسترس مردم قرار میگیرد و به بازارهای داخلی و خارجی صادر میشود. این نوع بستهبندیها علاوه بر حفظ کیفیت محصول، مصرف آن را نیز راحتتر کردهاند.
ایران با مصرف سالانه ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن، شکر به ازای هر نفر ۳۰ کیلوگرم یکی از بازارهای بزرگ مصرف شکر در جهان است. علاوه بر این کشورهای روسیه، اندونزی، کره جنوبی، ژاپن و چین نیز بیشترین نیاز و واردات شکر را دارند. جالب است که چین با وجود اینکه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان شکر در جهان است، همزمان یکی از بزرگترین واردکنندگان نیز محسوب میشود.
این آمار نشاندهنده تقاضای بالای جهانی برای شکر و اهمیت بستهبندی مناسب در تسهیل مصرف و توزیع این محصول است. به همین دلیل بهبود روشهای بستهبندی و افزایش کیفیت محصولات بستهبندی شده میتواند نقش مهمی در تأمین نیازهای بازارهای داخلی و بینالمللی داشته باشد.
همان طور که گفتیم صادرات قند و شکر به عنوان یکی از صنایع پرسود ایران اهمیت ویژهای در اقتصاد کشور دارد. در اواخر مرداد ۱۳۹۸ نرخ سود چغندر قند به ۳۰ درصد افزایش یافت که منجر به سود ۱۷ میلیارد تومانی در آن سال شد. این افزایش نرخ سود نشاندهنده ظرفیت بالای این صنعت برای ایجاد ارزش افزوده و تأمین سود قابل توجه برای تولیدکنندگان است.
ایران با داشتن کارخانجات متعدد در حوزه تولید قند و شکر از جمله کارخانه قند مرودشت که به عنوان بهترین تولیدکننده قند دنیا شناخته میشود، نقش مهمی در بازارهای جهانی ایفا میکند. در حال حاضر ۳۸ واحد فعال تولید کننده شکر با ظرفیت تولید ۱.۸ میلیون تن در سال در کشور مشغول به کار هستند و بیش از ۲۴،۵۰۰ نفر در این صنعت اشتغال دارند. این تعداد واحدهای تولیدی و کارکنان نشاندهنده پتانسیل بالای ایران برای صادرات و سودآوری در این صنعت است.
افزایش نرخ سود و ظرفیت تولید بالا ایران را به یکی از بازیگران اصلی در بازار جهانی قند و شکر تبدیل کرده است. با توجه به تقاضای بالای جهانی و توان تولیدی کشور صادرات قند و شکر میتواند منبع درآمد قابل توجهی برای اقتصاد ایران باشد. بهبود روشهای تولید، بستهبندی و بازاریابی میتواند به افزایش سودآوری و تثبیت موقعیت ایران در بازارهای بینالمللی کمک کند.
برای سوددهی در صادرات قند و شکر شناسایی دقیق بازارهای هدف ضروری است. در سالهای اخیر کشورهای زیر بیشترین میزان واردات قند و شکر را داشتهاند و به عنوان بازارهای اصلی صادرات این محصولات شناخته میشوند:
روسیه
اندونزی
کره جنوبی
ژاپن
چین
نکته جالب توجه این است که چین هم در لیست بزرگترین تولیدکنندگان و هم در لیست بزرگترین واردکنندگان قند و شکر قرار دارد. این امر نشاندهنده نیاز بالا و مصرف گسترده این محصول در چین است که حتی با تولید داخلی قابل توجه باز هم به واردات نیاز دارد.
شناخت دقیق این بازارها و درک نیازها و مشخصات هر یک از این کشورها میتواند به صادرکنندگان کمک کند تا استراتژیهای مناسبی برای ورود و تثبیت در این بازارها اتخاذ کنند. این امر شامل بررسی دقیق شرایط بازار، تقاضا، قوانین واردات و مقررات هر کشور میشود.
با توجه به این اطلاعات تمرکز بر این بازارهای هدف میتواند به افزایش سوددهی صادرات قند و شکر کمک کند و ایران را به یکی از تأمینکنندگان اصلی این محصولات در جهان تبدیل نماید.
در فرآیند صادرات و واردات، شناخت و استفاده از کد تعرفه گمرکی (HS Code) اهمیت ویژهای دارد. این کدها به عنوان سیستم استاندارد جهانی برای طبقهبندی کالاها مورد استفاده قرار میگیرند و به تسهیل تجارت بینالمللی کمک میکنند.
کد تعرفه گمرکی قند و شکر در زیر ردیف 17 قرار دارد. کد تعرفه گمرکی 1701 برای قند و شکر برای صادرکنندگان و واردکنندگان ابزاری است تا به طور دقیق محصولات خود را دستهبندی کرده و با تعرفهها و مقررات مرتبط آشنا شوند، سودمند است.
استفاده صحیح از HS Code 1701 برای قند و شکر میتواند فرآیند صادرات را تسهیل کند و به جلوگیری از مشکلات گمرکی و مالی کمک نماید. همچنین این کد به سازمانهای گمرکی و تجاری اجازه میدهد تا اطلاعات دقیقی درباره تجارت این محصولات به دست آورند و تحلیلهای آماری دقیقی انجام دهند.
در نتیجه آگاهی از HS Code قند و شکر و استفاده صحیح از آن در اسناد تجاری یکی از گامهای مهم برای موفقیت در صادرات این محصولات است. این کد نه تنها به دستهبندی صحیح کالاها کمک میکند، بلکه نقش حیاتی در تعیین تعرفهها، مجوزها و مقررات مرتبط با تجارت بینالمللی دارد.
در این مقاله گفتیم که ایران با داشتن منابع طبیعی مناسب و ظرفیت بالای تولید، پتانسیل قابل توجهی در تجارت قند و شکر دارد. با توجه به این ظرفیت و با بهرهگیری از خدمات شرکتهای بازرگانی بینالمللی معتبر میتوان به صادرات این محصولات پرداخته و سود کلانی کسب نمود. بیشترین میزان تجارت این محصولات از طریق گمرک شهید رجایی و گمرک و فرودگاه امام خمینی صورت میگیرد که نشاندهنده اهمیت این مبادی گمرکی در تجارت خارجی ایران است.
ما سعی کردیم اطلاعات اولیهای که برای صادرات قند و شکر به آنها نیاز دارید را در اختیارتان قرار دهیم. با شناخت دقیق بازارهای هدف، استفاده صحیح از کدهای تعرفه گمرکی و بهرهگیری از روشهای نوین بستهبندی میتوانید به موفقیت در این حوزه دست پیدا کنید. امیدواریم این مقاله بتواند به شما در دستیابی به اهداف تجاریتان کمک کند و مسیر صادرات قند و شکر را برایتان هموارتر سازد.